Tutorial: Akoestisch paneel met halftone afbeelding lasersnijden

Het resultaat ziet er fantastisch uit. Zeker als je het maakt van een mooi materiaal, zoals berken multiplex. Zie hoe de nerven van het hout een spel spelen in de lucht van de afbeelding. Behalve het feit dat dit materiaal een mooie houtlook heeft, voegt het materiaal hier echt iets toe aan het eindresultaat.

Niet alleen creëer je een schitterend en uniek paneel, deze heeft ook een akoestisch dempend effect. Geperforeerde panelen worden veel toegepast in de architectuur, om galm tegen te gaan en geluid in ruimtes te dempen.

Heb jij toegang tot een laser? Heb je zelf een lasersnijder, kan je deze op school gebruiken of is er een fablab of makerspace in de buurt? Dan kan je zelf een geperforeerd paneel maken met je eigen afbeelding erop.

Dit doe je met halftone, de term voor de techniek die voor deze panelen wordt gebruikt. Dit tutorial leert je stap voor stap hoe jij ook een akoestisch paneel kunt lasersnijden. Lasersnij een uniek product en verbeter de akoestiek met je zelfgemaakte akoestisch dempende panelen.

Wat is halftone?

De afbeelding die je wilt reproduceren op de plaat komt tot stand doordat de lasersnijder er een groot aantal gaten in aanbrengt, van verschillende grootte en op verschillende afstanden. De reprografische techniek die gebruikt wordt voor het maken van een afbeelding met de lasersnijder wordt halftone genoemd.

Het resultaat is een kopie van je afbeelding in ‘continuous-tone’. Dat betekent dat de afbeelding tot stand komt door verschillen in licht en donker, niet door verschillende kleuren. Van dichtbij ziet het eruit als een simpel gatenpatroon, maar als je genoeg afstand neemt komt de afbeelding tot leven.

Je kunt het vergelijken met een schilderij van een van de pointillistische schilders. Als je er dicht op staat, zie je alleen stippen. Pas als je achteruit stapt, wordt duidelijk wat er daadwerkelijk op het canvas staat. Ga je een akoestisch paneel lasersnijden dan creëer je een soortgelijk effect, maar dan met gaten en niet met verf.

Aan de slag! Zo maak je zelf stap voor stap een akoestisch dempend paneel

Het eerste wat je moet doen is een digitale tekening maken in het juiste format. Gelukkig is dat niet lastig, want hier is een handige website voor: https://rasterbator.net.

Bezoek deze website. Het onderstaande stappenplan vertelt je exact hoe je jouw afbeelding klaarmaakt voor je lasersnijder.

1. Image

Upload de foto die je wilt gebruiken. Het beste resultaat krijg je als je een foto uitkiest met voldoende contrast. Als er veel verschil is tussen licht en donker, dan komt de halftone techniek het beste tot zijn recht.

1. Size

Vervolgens word je automatisch naar de volgende stap gebracht: Size. Hier vul je het volgende in:

• Paper settings: zet deze op custom en vul de maat in van je plaatmateriaal. Ik gebruik 1200x600mm.
• Zet het vinkje aan bij Add margin en kies bijvoorbeeld 10mm. Dit maakt een randje om je foto heen.
• Output size: zet deze op 1 sheets wide.

Staat dit allemaal goed, dan klik je op Continue.

1. Style

De derde stap waar je naartoe wordt geleid is Style. Hier selecteer je Black and white rasterbation en klik je op Continue.

1. Color

Bij de vierde stap, Color, kies je onder Presets voor de gele achtergrond met bruine stippen. Deze preset heet My first dress.

1. Options

Stap 5 betreft Options. Ook hier vul je een aantal instellingen handmatig in.

• Output: interlaced halftone
• Drop down menu daaronder: Circle
• Grid size: dit is aan jou, maar ik gebruik 5 mm. Maak de grid size groter, 10 mm bijvoorbeeld, dan duurt het laseren minder lang. Tegelijkertijd verlies je ook detail. Maak de grid size kleiner en dan creëer je meer detail. Het lasersnijden duurt dan ook langer en je bestand wordt groter.
• Raster size: BELANGRIJK!! Zet deze op 0 – 65%. Met de maximale raster size van 65% kunnen de grootste gaten niet overlappen. Zo voorkom je dat stukken materiaal losvallen als je de afbeelding uitsnijdt met de laser.

Let op: als je een andere grid size kiest, kan het zijn dat je ook een ander maximum percentage moet kiezen. Wat het optimale getal is, kun je uitvinden met trial & error. In de laatste stap kun je controleren of de gaten niet te groot worden. Je wilt de gaten zo groot mogelijk hebben, maar ook nog minimaal 0.8 mm materiaal overhouden tussen de grootste gaten.

• Zet het vinkje bij Crop marks uit. Bij Page position mag ook uitgevinkt staan.

1. Download je ontwerp!

Nu klik je op Complete 1 page poster en je ontwerp wordt gedownload als PDF-bestand.

Je bestand klaarmaken voor je lasersnijder

Het PDF-bestand dat je met Rasterbator hebt gemaakt, moet omgezet worden naar een bestand dat geschikt is voor je laser. Hoe je dit precies doet, ligt aan welke software je gebruikt voor je laser en aan wat er nodig is voor jouw laser.

Mijn laser heeft bijvoorbeeld DXF-bestanden nodig, en ik gebruik Rhinoceros3D om het bestand klaar te maken, maar je kunt ook bijvoorbeeld Illustrator, Inkscape, Draftsight of Coreldraw gebruiken.

In Rhino open ik het bestand en loop ik door de volgende stappen:

1. Alle vormen bestaan uit hatches. Die ga ik omzetten naar lijnen. Om dat te doen run ik de commando’s SelHatch en daarna DupBorder. Dit creëert alle lijnen die je straks gaat lasersnijden.
2. Nu kan je de hatches verwijderen uit de tekening. Deselecteer eerst alles en run daarna SelHatch en Delete.
3. Het begint erop te lijken. Alleen het kader moet nog opnieuw getekend worden, want de Rasterbator tekent rechthoeken aan alle zijden die we niet nodig hebben.
4. Doe een controle om te zien of de gaten niet te dicht bij elkaar staan. Zoom in op het stuk met de grootste gaten. Meet de afstand tussen de gaten en controleer dat dit niet kleiner is dan ca. 0,8 mm. Hier is alles ruim in orde.
5. Sla het bestand op en open het in je lasersnij software.

Je geperforeerde paneel lasersnijden

Nu kan je het akoestische paneel gaan lasersnijden. Ik doe dat met 3mm dik berken multiplex. 

Tip: wil je de allerkleinste halftone lasersnijden? Daarvoor is laserboard erg geschikt. Daarin maak je probleemloos gaatjes van tienden van millimeters!

Het is geen slecht idee om van tevoren een paar testjes te doen, zodat je zeker weet dat je laser goed ingesteld staat. Het snijden zelf duurt vrij lang, in mijn geval ongeveer vier uur. Doe tussentijds een paar checks om te zien of alles nog goed gaat.

Tip: gebruik schilderstape om de plaat te fixeren in je laser. Dan kan deze niet verschuiven tijdens het snijden.

Afwerken en in elkaar zetten

Is je laser klaar? Dan is het tijd voor de afwerking. Ik gebruik verschillende platen (verkrijgbaar in de Lasersheets webshop) die ik op elkaar lijm voor het beste resultaat.

Eerst schuur ik het paneel aan de voorkant op met schuurpapier korrel 120. Dat is om de rookrandjes te verwijderen. Ik plak het op een tussenlaag van 20mm dik zachtschuim. Daar kan je spuitlijm voor gebruiken. 

Dit plak je weer op een achterplaat van 2mm dik MDF. Hier heb ik twee gaten in aangebracht, waarmee ik het paneel kan ophangen.

Halftone image als unieke techniek voor je lasersnijder

Gebruik halftone images om allerlei soorten artwork te lasersnijden, zoals logo’s, portretten en abstracte patronen. Het is een schitterende techniek om te gebruiken voor jezelf, om op school aan je studenten te leren of om in je lasersnijservice aan te bieden.

Bij Lasersheets verkopen we een groot aantal verschillende materialen die in de lasersnijder kunnen. Wil jij een geperforeerd paneel lasersnijden? Neem dan even contact met ons op. We kunnen je adviseren over de juiste materialen, meer vertellen over Rasterbator en de halftone techniek en je helpen je naar een perfect resultaat.

Zo maak je zelf in je werkplaats, op school, in een makerspace of fablab een schitterend akoestisch dempend paneel met een halftone afbeelding. Daar maak je ongetwijfeld indruk mee.