Hoe vind je de perfecte instelling voor je laser?

Tutorial, Xtool
15 apr. 2024
Paula

Een goed afgestelde lasersnijder is het verschil tussen een scherp, professioneel resultaat en een teleurstellend project. Maar hoe weet je nu welke instellingen het beste zijn voor jouw materiaal en machine?

In deze blog leer je hoe je stap voor stap de juiste instellingen vindt voor jouw lasersnijder. We behandelen de vier belangrijkste factoren die samen zorgen voor een strak resultaat zonder overmatige rook, verkleuring of frustratie. Je krijgt praktische tips, handige tools en inzicht in veelgemaakte fouten. Zo haal jij het maximale uit je lasersnijder!

Inhoud: Hoe vind je de perfecte instelling voor je laser?

Waarom instellingen optimaliseren belangrijk is
De drie sleutelfactoren voor perfecte resultaten
Testen: zo werk je stap-voor-stap
Veelvoorkomende problemen en oplossingen
Brandveiligheid bij instellingen
Machine onderhoud voor de beste resultaten
Materiaalkeuze: let op deze dingen
Leer van ervaren lasersnijders
Gratis testkaarten downloaden

1. Waarom instellingen optimaliseren belangrijk is

De verkeerde instellingen gebruiken op een laser zorgt voor verbrande randen, veel roetaanslag of snedes die niet helemaal doorgesneden zijn. Je onderdelen worden niet mooi en vragen veel tijd om bijgewerkt te worden, of je moet ze zelfs weggooien. Erg zonde.

Goede instellingen zorgen voor nette snedes, scherpe gravures en minder materiaalverspilling. Daarmee boek je mooie eindresultaten en het is beter voor zowel het milieu als je portemonnee.

Wat de beste instelling is, hangt af van je machine, materiaal en ontwerp. Er is niet één instelling die het beste is, de vaardigheid om deze zelf te optimaliseren is dus essentieel voor elke lasersnijder. Als je dit onder de knie hebt, kun je makkelijk experimenteren met nieuwe materialen of wisselen tussen verschillende machines.

Let op: verkeerde instellingen kunnen ook gevaar opleveren. Snij je bijvoorbeeld te langzaam of met een machine met te weinig vermogen, dan warmt het materiaal te veel op, met risico op brand. Meer hierover lees je onder het kopje "Brandveiligheid bij instellingen".

2. De drie sleutelfactoren voor perfecte resultaten

Om strakke snedes en schone gravures te krijgen, moeten drie elementen goed op elkaar zijn afgestemd:

1. De juiste machine-instellingen

Dit zijn de vier spreekwoordelijke knoppen waar je aan kunt draaien om de juiste instelling te vinden:

Snelheid: hoe snel de laser beweegt
Vermogen: hoeveel energie de laser gebruikt
Air assist: luchttoevoer vanuit je laserkop
Aantal passes: hoe vaak de laser over dezelfde lijn gaat

Je zoekt naar een balans waarbij het materiaal volledig doorsneden is, de randen niet te donker zijn en er zo min mogelijk rooksporen zichtbaar zijn. Snij niet onnodig langzaam, want dan ontstaat er meer rook. Tijdens het snijden verdampt het materiaal door de laserstraal, de air assist blaast het verdampte materiaal weg en vermindert zo de aanslag en het brandgevaar. Gebruik bij voorkeur een krachtige pomp, rond de 20 PSI. Je kunt meerdere keren over dezelfde snijlijn gaan, wij raden dit af in verband met brandgevaar.

Bij graveren moet je de air assist juist uitzetten. Zo voorkom je dat rook in het graveergebied geblazen wordt en krijg je een veel scherper resultaat.

2. Airflow onder je materiaal

De luchtstroom onder je materiaal bepaalt in grote mate hoe schoon je onderzijde blijft. Als je je werkstuk direct op een plank of onderplaat legt, bouwt rook zich op onder het materiaal. Dit veroorzaakt vaak zwarte verkleuringen aan de achterkant.

Een simpele oplossing is een honingraatbed, dat luchtcirculatie toelaat en rook sneller afvoert. Wil je het nóg netter? Dan kun je zelf een verhoogde houder maken, bijvoorbeeld met kleine blokjes. Zo voorkom je dat de laserstraal terugkaatst (zogenaamde ‘flashback’) en blijven je onderranden superstrak.

Tip: laser zelf championvormige pinnetjes die passen in je honingraatbed, voor het verhogen van je werkstuk. Zo is je ondergrond recht en je airflow optimaal.

3. Focus van de laser

Een verkeerde focus zorgt ervoor dat je straal verspreidt en verzwakt, waardoor je snede onzuiver wordt of niet volledig doorkomt. Zorg dat je laser correct is afgesteld. Veel machines (zoals de xTool D1 Pro) hebben een ingebouwd hulpstuk om de afstand tussen lens en materiaal perfect af te stellen.

Zorg er ook voor dat je lens en spiegels schoon zijn, alleen dan kunnen ze een scherpe straal produceren.

3. Testen: zo werk je stap-voor-stap

Stap 1: Maak een testkaart

Gebruik een testkaart waarbij snelheid en vermogen in kleine stapjes oplopen. Je kunt zelf zo’n test maken, onze gratis testkaarten downloaden (onder aan dit artikel) of testkaart-bestanden online kopen.

Werk je met een xTool? Dan kun je de functie Material Test Array gebruiken in Creative Space. Ga naar deze blog voor een uitgebreide uitleg hiervan.

Lightburn heeft ook een functie om testkaarten te genereren. Wij hebben hier momenteel zelf geen tutorial van, maar er zijn er goeie te vinden op YouTube.

Stap 2: Analyseer het resultaat

Zijn alle vakjes doorgesneden? Dan was je vermogen te hoog of je snelheid te laag. Snijdt niet onnodig langzaam, dit veroorzaakt namelijk veel rook en verhoogd het risico op brand.

Is geen enkel vakje doorgesneden? Dan moet je langzamer snijden of je vermogen verhogen als dat mogelijk is. Het kan zijn dat je materiaal te dik is voor het vermogen van je machine.

Stap 3: Optimaliseren

Zoek het vakje met het mooiste snijbeeld en verfijn vanaf daar verder. Maak eventueel nog een tweede testkaart met kleinere stapjes rond het beste resultaat. Let op de netheid van de randen, en controleer altijd ook de achterkant.

Stap 4: Noteer je instellingen

Heb je het perfecte resultaat gevonden? Sla de instellingen dan op in je software of logboek. Zo hoef je niet opnieuw te testen bij een volgende keer.

4. Veelvoorkomende problemen en oplossingen

Verbrande randen

Oorzaak: Te lage snelheid, te weinig luchttoevoer of te hoog vermogen.
Oplossing: Gebruik of verhoog air assist, verhoog snelheid of verlaag vermogen.

Onvolledig doorgesneden materiaal

Oorzaak: Te hoge snelheid, te laag vermogen of te dik materiaal.
Oplossing: Probeer maximaal vermogen, verlaag je snelheid.
Werkt dit niet? Kies een dunner materiaal.

Roetaanslag op achterkant

Oorzaak: Onvoldoende luchtstroming en onvoldoende rookafvoer.
Oplossing: Gebruik air assist, gebruik een honingraat of verhoogd platform. Controleer je rookafvoer.

Afhankelijk van hoeveel je lasert moet je rookafvoer systeem elke maand tot elk halfjaar volledig worden gereinigd om optimaal en veilig te kunnen werken.

Ongelijke snijresultaten over het werkgebied

Oorzaak: Vervuilde lens, verkeerde focus of niet-vlak bed.
Oplossing: Reinig je lens, stel je focus af volgens de gebruiksaanwijzing van je machine en zorg dat je materiaal vlak ligt.

Inconsistente resultaten tussen materialen

Oorzaak: Verschillen in materiaaldichtheid of vochtgehalte.
Oplossing: Maak altijd een test-cut bij een nieuw materiaal.

Onscherpe of rokerige gravure

Oorzaak: Focus staat niet goed of air assist stond aan.
Oplossing: Stel focus af, zet air assist uit bij graveren.

Helpen deze tips niet om rookvlekken te voorkomen? Gebruik dan maskeertape rond je gravure of snede, je snijdt er makkelijk doorheen en pelt het voorzichtig af na het snijden. Het tape beschermd je materiaal voor rookvlekken.

5. Brandveiligheid bij instellingen

Je zou het misschien niet verwachten, maar: hoe langzamer je snijdt, hoe warmer je materiaal wordt en hoe groter het risico op brand wordt. Het zelfde geldt voor het gebruik van meerdere passes: hoe vaker je laser over hetzelfde stuk gaat, hoe warmer het materiaal wordt en hoe groter het risico op brand.

Snijd dus altijd zo snel mogelijk en met voldoende vermogen. Zorg er ook altijd voor dat de rook en warmte goed weg kunnen. Air assist helpt daarbij, en een goede rookafvoer is essentieel.

Ook het snijden van ongeschikt materiaal en te dik materiaal kan gevaar opleveren.

Belangrijke tips voor veilig lasersnijden:

Snij altijd met voldoende vermogen
Snij met een snelheid van minimaal 5–10 mm/sec
Stel je Air assist sterk genoeg in
Rookafvoer moet goed functioneren
Blijf bij je laser staan als die bezig is
Zet een CO₂-blusser naast je machine
Meermaals over dezelfde lijn snijden om erdoor te komen? Dan is dit materiaal niet geschikt voor jouw machine, kies een ander materiaal

Disclaimer: De tips in deze blog zijn bedoeld als algemene richtlijnen voor veilig lasersnijden. Raadpleeg altijd de handleiding van jouw lasersnijder en volg de veiligheidsinstructies van de fabrikant. Lasersnijden brengt risico’s met zich mee; jij blijft altijd zelf verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving en correct gebruik van je apparatuur.

6. Machine onderhoud voor de beste resultaten

De beste resultaten bereik je met een schone en goed onderhouden machine. Tijdens het lasersnijden wordt materiaal verdampt, daardoor ontstaan roet en dampen. De rookafvoer voert dit vuil af. Maar een deel zal alsnog beslaan in je machine zelf en in het afvoerkanaal. Een vuile machine is minder scherp, gaat sneller stuk en vormt sneller een brandgevaar. Hier is wat je moet doen om je machine in topvorm te houden:

Lens schoonmaken

Maak regelmatig je lens en spiegels schoon – zo blijft je laser in topconditie en presteert hij optimaal. Een schone lens zorgt voor een scherpe straal en strakke snedes.

Afzuigsysteem schoonmaken

Schoonmaken van het hele afzuigsysteem is zeer belangrijk want als het vervuild raakt dan zuigt het minder rook af en kan er zelfs brandgevaar ontstaan. Afhankelijk van hoeveel je lasert moet je een afzuigsysteem elk half jaar of elke maand grondig schoonmaken.

Onderbed schoonmaken

Ook in een honingraad of op de lamellen waar je je materiaal op legt in je machine beslaat rook. Maak dit regelmatig schoon om minder roet op je onderdelen te krijgen.

Opvangbak schoonvegen na elke opdracht

Restvormen kunnen onder in je machine vallen tijdens het snijden. Dit is niet erg, maar als er veel gruis ligt kan dit een brandgevaar vormen. Veeg daarom na elke opdracht het onderbed schoon.

Machine onderhoud en schoonmaken zijn misschien niet je favoriete taken, maar erg belangrijk zodat je machine optimaal kan functioneren

7. Let op je materiaalkeuze

Elk materiaal reageert anders op lasersnijden. Controleer altijd eerst of een materiaal geschikt is voor lasersnijden, alle materialen in het assortiment van Lasersheets zijn geschikt voor lasersnijden.

Ongeschikte materialen

Er zijn materialen die absoluut ongeschikt zijn en gevaarlijk zijn om te laseren. Een voorbeeld is PVC, dat zit verwerkt in vinyl (platen voor je platenspeler), sky nepleer en stickerfolie. Als je dit lasert komt er chloorgas vrij, dat is heel erg giftig en schadelijk voor je eigen gezondheid. Ook een goede afzuiging zal je hier niet tegen beschermen. Snij nooit materiaal waar PVC in zit op je laser!

Snijd alleen materiaal waarvan je zeker weet dat het veilig is. Twijfel je? Niet doen.

Goedgekeurde materialen

De materialen die je bij Lasersheets kunt kopen zijn wel geschikt voor lasersnijden. Aan het LaserGrade-keurmerk zie je of het te snijden is met een CO2-laser, diode-laser of allebei. Het is alsnog mogelijk dat een materiaal te dik is voor je machine, dan kom je er ook niet met de juiste instellingen doorheen.

Waar moet je op letten bij hout lasersnijden?

De meeste houtsoorten zijn een mooie optie voor lasersnijden. Maar de instellingen kunnen per houtsoort flink verschillen, dat komt door de dichtheid.

Een goed voorbeeld is het verschil tussen Linde- en Berkenhout. De density (hoe dicht de cellen op elkaar zitten) van berken is hoger, hierdoor is het zwaarder van gewicht én heb je meer vermogen nodig om erdoor heen te snijden, vergeleken met Lindehout. Heb jij een laser met 10 of 20 watt? Dan raden wij aan om lindehout te gebruiken.

Noesten in hout

Bij het lasersnijden van hout krijg je ook te maken met noesten, de dichtheid en hardheid van een noest wijkt af van de rest van de plaat. Hierdoor reageert het heel anders op de laser, zo kan er extra roet ontstaan of kom je er niet doorheen. Noesten maken het vinden van de juiste instellingen moeilijker omdat de plaat onregelmatig reageert op de laser.

Noesten zorgen er regelmatig voor dat onderdelen mislukken. Dit is zonde en valt niet op te lossen met betere instellingen. Wij hebben zelf 15 jaar ervaring met het lasersnijden van grote oplages, deze houtsoorten gebruiken wij omdat ze minder problemen met noesten veroorzaken:

MDF: homogene structuur, heeft geen noesten
Bekijk MDF voor lasersnijden →
Berken multiplex: wordt speciaal voor ons geproduceerd met minder interne noesten
Bekijk Berken multiplex voor lasersnijden →
Gefineerd MDF: de voordelen van MDF, tussen twee mooie fineerlagen van echt hout
Bekijk Gefineerd MDF voor lasersnijden →
Bamboe multiplex: ons alternatief voor het gangbare side-pressed bamboe, minder taaie noesten door de dunne laagopbouw
Bekijk Bamboe multiplex voor lasersnijden →
Wil je meer lezen over de voordelen van bamboe als multiplex? Check dan deze blog

Wil je verschillende materialen uitproberen? Kies dan voor een van onze startpakketten, zoals het Diode Startpakket – ideaal voor iedereen met een diodelasersnijder.

Bekijk Diode Startpakket voor lasersnijden →

Bekijk alle Startpakketten voor lasersnijden →

8. Leer van ervaren lasersnijders

Lasersnijden is een experimenteel veld en het uitwisselen met anderen levert een bron van kennis op, wij raden je aan deze online communities eens te bekijken voor tips, inspiratie of om zelf iets te delen.

Aanrader: Bekijk deze uitgebreide handleiding: 10 Tips and Tricks for Laser Engraving and Cutting. Wij vinden deze blog zó nuttig en goed gedocumenteerd dat we hem van harte aanraden. Eigenlijk zouden we het zelf niet beter kunnen uitleggen!

9. Gratis testkaarten downloaden

Testkaarten kun je zelf maken met Creative Space (xTool) of Lightburn, wil je toch liever met een kant-en-klaar bestand werken? Dan helpen deze testbestanden je op weg.